4 yıl önce Beslendik’e ilk başladığımda farklı kültürlerin mutfaklarını tanımadan önce malzemelerini tanımamız gerektiğini düşünmüştüm. Aynı motivasyonla “Yabancı Tatlar” kategorisine başlamıştım. İlk konuğum da goji berry olmuştu. Aradan geçen zaman uzadıkça tanıştığımız besinlerin de sayısı arttı haliyle. Bugün yine pek de alışık olmadığımız bir besini tanıtmak niyetindeyim. Hatta niyetten biraz daha ötesi…
Bugün tanıtacağımız besin Güney Amerika kökenli ve tropik ortamlarda yetişiyor. Dolayısıyla Amazon Ormanları bu besin için ideal. Amazonlarda çok bulunduğu için bazı yerlerde “Brezilya ararotu” olarak da biliniyor. Türkçe adı manyok, İngilizce adı “cassava” olan, ancak hangi dilde olursa olsun Manihot esculenta demenizin yeterli olacağı bir besin bugün konuğumuz. Aslında adı geçen bitkinin sadece toprak altında kalan kısmı besin olarak tüketilebiliyor. Bu yüzden manyok bir kök sebze ya da yumru olarak adlandırılabilir. Bu kök un haline getirilip ekmek gibi çeşitli hamur işleri de yapılabiliyor, tek başına pişirilip de tüketebiliyor. Ama burada önemli nokta pişirilmesi. Çünkü çiğ bir şekilde tüketilen manyok zehirlenmelere neden olabilir. Bu etki çiğ manyokun içerdiği siyanonojen kimyasalının siyanürünü vücudumuza vermesinden kaynaklanır. Pişirildiğinde ise bu kimyasalın yapısı bozulur ve vücut için herhangi bir sorun teşkil etmez. Ama Güney Amerika mutfağında çok kullanılsa da manyokun çok besleyici olduğunu söylemek zor. 100 gram haşlanmış manyok 112 kaloridir. Bu kalori değerinin %98’i içerdiği karbonhidratlardan, kalan %2’lik kısmı da protein ve yağdan gelir. İçerdiği az sayıda mikro besin ögeleri arasında B1 ile B2 vitamini ve fosfor ile kalsiyum mineralleri sayılabilir. Ayrıca farklı pişirme yöntemleri ve soyma, kesme gibi hazırlık işlemleri ile manyokun içerdiği besin ögeleri kaybolabilir. Bu besinin beslenme açısından iyi olan birkaç özelliğinden birisi de dirençli nişasta içeriğinin yüksek olmasıdır. Dirençli nişasta sindirim sağlığınızı düzenlediği gibi kan şekeri üzerinde kontrol de sağlamanıza yardımcı olabilir.
Manyok tüketimi çeşitli yönlerden besin alerjilerine neden olabileceği gibi bazı besin ögelerinin emilimini azaltan “anti-besin ögeleri” de içerir. İçerdiği saponin, fitat ve tanen gibi kimyasallar yüzünden vitaminler ve mineraller gibi bazı besin ögelerinin emilimlerini azaltır. Peki niye çok tüketiliyor diye sorarsanız, cevap çok basit; çünkü ucuz ve kolay. Güney Amerika kıtasında yoksul halk çoğunlukta olduğu için ve manyok doğal olarak bulunduğu için çok tüketilir.
Kaynaklarım: