BESİNLERİ ÖGELERİNE AYIRIYORUZ #1: NİASİN (B3 VİTAMİNİ)

Birçok besinden bahsediyoruz. Kimisi vitaminleriyle ön plana çıkıyor, kimi mineralleri ile, kimi antioksidan bileşikleri ile… Peki biz bunları ne kadar biliyoruz? Yani “8 tane B vitaminin 8’i aynı mı? Kivide C vitamini var da ne oluyor? K vitamini olsa olmaz mı C yerine?” gibi ssoruları, ya da “aman canım sodyum da olmayıversin.” gibi boşverme sözlerini kafamızdan atmalıyız besinleri tanımadan önce. O yüzden “Sağlıkla Beslen” köşesinde bu tip yazılar görmeniz mümkün. Hangi tip? Bu tip işte, bugünkü gibi. Bugün niasin konuğumuz. Nam-ı diğer B3 vitamini. Sıkça yazılarda ismini geçirmemize rağmen tanışmamız bugün olacak. Hadi bekletmeyelim o zaman konuğumuzu.

 

Niasin sekiz tane B vitamininden üçüncüsü. yani B3 vitamini. Niasin temel olarak iki farklı kimyasal formda bulunur ve her bir formun vücuda değişik etkileri vardır. Her iki form da besinlerde bulunabileceği gibi besin takviyesi olarak da bulunabilir.

Nikotinik asit: Genelde suplement olarak kan kolesterol düzeyini düşürmek için kullanılır. Ki bu da kalp rahatsızlıkları riskini düşürür.

Niasinamid veya Nikotinamid: Nikotinik asitten farklı olarak niasinamid kolesterol düzeyini düşürmez. Yine de cilt sağlığı üzerinde etkilidir. Sedef hastalığının ve melanom olmayan cilt kanserinin tedavisine yardımcı olur.

Niasin suda çözünen bir vitamindir. Bu da demek oluyor ki vücudumuz niasini depo edemez ve ihtiyacından fazlasını atar. Niasini besinler aracılığı ile almamız mümkün ama 60mg triptofan da vücudumuzda 1mg niasine dönüşebiliyor. Bütün B vitaminleri gibi niasin, besinlerden enerji eldesinde enzimlere yardım eder. Özellikle hücresel düzeyde enerji metabolizmasında önemli rol oynayan NAD ve NADP koenzimlerinin ana bileşenidir. Ayrıca DNA yapım ve onarımında da görevlidir ve ek olarak antioksidan olarak da davranabilir. Önerilen niasin miktarı yaşınıza ve cinsiyetinize göre değişir ama yetişkin erkeklerde 16mg/gün ve yetişkin kadınlarda 14mg/gün önerilir. Eksikliğinde yorgunluk, hafıza kaybı ya da mental karışıklık, depresyon, baş ağrısı, diyare ve cilt problemleri görülebilir. Niasinin yararlarını kötü kolesterolü düşürme, iyi kolesterolü yükseltme ve buna bağlı olarak kalp rahatsızlıkları riskini azaltma, beyin fonksiyonlarını arttırma, cilt sağlığını koruma şeklinde sıralayabiliriz kabaca. En çok bulunduğu kaynaklar ise; ciğer, tavuk göğsü, ton balığı, hindi ve somondur.,

 

Bu güzel etkilerine karşın aşırı dozda niasin alımının yan etkileri de vardır. Ama merak etmeyin, sadece besinleri fazla tüketerek dozu aşamazsınız. Yani suplement şart bunun için. Aşırı suplement kullanımı ile midede bulantı ve kusma, karaciğer hasarı, bulanık görme, yüzde ani sıcak basması ve ürik asidin artmasına bağlı olarak gut hastalığı görülebilir. Eğer tahliller sonucu niasin eksikliğiniz olduğu görülürse, sadece doktorunuzun belirlediği kadar niasin tüketin.

 

Kaynaklarım:

  1. https://www.healthline.com/nutrition/niacin-benefits
  2. https://www.healthline.com/nutrition/foods-high-in-niacin