Besinleri tercih etmemizde renkler ne kadar önemli? Bilim insanlarına göre çok önemli. Bir besinin rengi bize tadı ile ilgili ipucu veriyormuş beynimize. Yani çağrışım yapıyormuş. Bu da besin tercihlerimizi etkiliyormuş. Hatta bazı renklerin besin değeri ile de ilişkisi varmış. Mesela mor tatlı patates ve antosiyanin gibi. Besin ögelerinin kaynaklarını tanımlarken en çok duyduğumuz renklerden birisidir koyu yeşil yapraklı sebzeler. Bakalım bu renk tanımlamasına uyan bir sebzenin de besin değerleri ile ilişkisi var mıymış?
“Koyu yeşil yapraklı sebze” deyince ilk akla gelen sebzelerden biridir ıspanak, ya da bilimin dediği gibi Spinacia oleracea. Horozibiği familyasına aittir ki bu da onu pancar ve kinoa ile akraba yapar. Kökeni İran olsa da günümüzde çoğunlukla ABD ve Çin’de yetiştirilmektedir. Ispanak farklı şekillerde tüketilebildiği gibi içerdiği besin ögeleri ile de çok sağlıklı olarak tanımlanmaktadır. Bakalım öyle midir? 100 gram ıspanak 23 kaloridir ve %91’i sudur. USDA’nın Besin Kompozisyon Veritabanı’na göre 2.9 gram protein ve 3.6 gram karbonhidrat içerir. İçerdiği karbonhidratın çoğu çözünemeyen liftir. Az da olsa glikoz ve fruktoz da içerir. Ayrıca A, C, K1 ve B9 vitaminleriyle demir, kalsiyum, potasyum ve magnezyum da içerir. Diğer bitkisel içerikleri ise şöyle sıralanabilir;
Lutein: Göz sağlığının gelişmesinde etkilidir.
Kemferol: Bir antioksidan olarak kanser ve kronik hastalıkların riskini düşürür.
Nitrat: Ispanakta yüksek miktarda bulunur. Bir vazodilatördür, yani kan damarlarını genişleterek kalp kaslarına daha fazla oksijenden zengin kan gitmesini sağlayabilir.
Kuersetin: Bu antioksidan enfeksiyonu ve inflmasyonu engeller. Ispanak en zengin kaynaklarından birisidir.
Zeaksantin: Lutein gibi göz sağlığının gelişmesinde etkilidir.
Ispanak tüketmek genellikle çok sağlıklıdır. Genellikle dememin sebebi bazı durumlarda dikkatli tüketilmesinin gerekmesi. Mesela böbrek taşları olduğunda. Çoğu böbrek taşı kalsiyum oksalat içerir ve ıspanakta ikisi de bulunur. Bu yüzden taşın büyümesini engellemek için az miktarlarda tüketilmelidir. Diğeri ise içerdiği K1 vitamini sayesinde kanı pıhtılaştırmasıdır. Kan sulandırıcı ilaç kullanan bireylerin K1 vitamini alımı dikkatle takip edilmelidir ya da ıspanaktan uzak durmalıdır.
Kaynaklarım:
- https://www.healthline.com/nutrition/foods/spinach
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/270609.php
- https://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?SYNCHRONIZER_TOKEN=8a53ca9e-cabb-4195-9088-04081802b930&SYNCHRONIZER_URI=%2Fndb%2Fsearch&qt=&qlookup=spinach&ds=&manu=