Dışarıdan aldığınız gıdaların doğal olmadığını düşünüyorsanız ve artık bu konuda bir şeyler yapmak istiyorsanız, yapabileceğiniz en iyi şey kendi gıdalarınızı üretmenizdir. Tabi mümkün olduğunca. Mesela bahçeniz olmasa bile saksıda kendi mis kokulu domateslerinizi ve biberlerinizi üretebilirsiniz. Tabi güvendiğiniz bir kaynaktan süt alarak kendi tereyağı, kefir ve yoğurt gibi süt ürünlerinizi, taze sebze ve meyvelerle sirke ve turşu gibi fermantasyon ürünlerinizi kendiniz yaparak en doğal haliyle tüketebilirsiniz ama bugün yetiştirebileceklerinizden söz ediyoruz. Saksıda yetiştirmek için en çok tercih edilenler nane ve maydanoz gibi tek yıllık otsu bitkiler. Ama saksıda yetiştirebileceğiniz bir otsu bitki daha var ve bugün bizim konuğumuz.
Evinizdeki bitkilerin kendilerini belli etmelerini istersiniz değil mi kokularıyla? O zaman konuğumuz tam size göre. Kim mi? Fesleğen. Fesleğenin köklerinin biri Asya’ya diğeri ise Afrika’ya dayanıyor. 5000 yıl öncesinde bile Çin’de kullanımının olduğuna dair bazı kanıtlar vardır. Nanegiller familyasına aittir ve birçok türü bulunmaktadır. Bunları tek tek özetlemek gerekirse;
Tatlı fesleğen: Günümüzde en çok kullanılan ve bilinen fesleğendir. Genelde İtalyan mutfağında kullanılır.
Çalı ya da Yunan fesleğeni: Güçlü bir aromaya sahiptir ama lezzetini pek yemeğe vermez. Küçük yapraklı olduğundan dolayı genelde saksıda yetiştirmek için tercih edilir.
Tai fesleğeni: Anasona benzer bir aromaya sahiptir ve çoğunlukla Tai ve Güney Asya mutfaklarında kullanılır.
Tarçın fesleğeni: Kökeni Meksika’dır. Tarçın gibi bir lezzete ve kokuya sahiptir. Genelde baklagiller veya baharatla kızartılmış sebzelerle servis edilir.
Marul fesleğeni: Büyük, buruşmuş ve yumuşak yapraklara sahiptir. Daha dayanıklı olduğu için salatalarda ve tostlarda kullanılır.
Hint fesleğeni: Güney Asya’da yetişen bir fesleğendir. Böcek ısırıklarından göz rahatsızlıklarına kadar birçok sorun için Hint tıbbında uzun yıllardır kullanılır. Ekstra vitaminler ve mineraller içerir.
Fesleğen türleri böyle. Ama konuğumuz tatlı fesleğen, yani en çok bilinip kullanılan. Kendisinin bir yemek kaşığı (yaklaşık 2 gramı) tazeyken sadece 0.6 kalori iken kurutulmuş hali ise 5 kaloridir. İçeriğinde A ve K vitaminleriyle kalsiyum, demir ve manganez mineralleri bulunur. Ve fesleğen kurutulduğunda bu içeriklerin karşıladıkları oranlar artar. Yani daha sağlıklı olur ama kalorisi biraz artar. Gerek aroması ile gerek faydalı içerikleriyle profesyonel mutfaklarda sık sık kullanılır. Mesela A vitamini göz sinirlerini korurken K vitamini hem kan akışı yavaşlatır hem de kalsiyum emilimini arttırarak kemiklerinizin daha güçlü olmasını sağlar.
Fesleğen. küçük miktarlarda tüketildiği zaman alerjiniz yoksa güvenlidir. Ama şunu söylemek lazım, fesleğen yüksek miktarda K vitamini içerdiği için, ki K vitaminin kanı pıhtılaştırıcı yönde etkisi vardır, yüksek tüketimlerde kan sulandırıcı ilaçların kullanılması önerilir. Hint fesleğenin de sperm ve yumurta kalitesini etkileceğinden hamileyken veya hamile kalmaya çalışırken tüketilmemesi önerilir.
Kaynaklarım: